GBED & PSSM

[Tinne]

Aangezien er zoveel (erfelijke) ziektes circuleren bij de Quarter en Paint horses
en er eigenlijk weinig of geen informatie over deze ziektes te vinden is, heb ik beslist om maar eens een topic te openen met wat info.

Een beetje genetica tussendoor
De genen komen voor in paren, een veulen krijgt 1 gen van de vader en 1 van de moeder.
Bestaat het paar uit twee dezelfde genen noemt men dit homozygoot (en word dit gen dus altijd doorgegeven)
Bv A staat voor Agouti, AA = homozygoot agouti, Aa = heterozygoot agouti

Bij sommige ziektes is het niet zo erg om een drager te hebben (1 gen van deze ziekte)
De homozygote vorm (2 genen van de ziekte) is altijd heel slecht, het paard zal altijd last hebben van de ziekte



GBED

Is een ziekte die bij pasgeboren veulentjes voorkomt.
Wanneer je fokt met twee dragers van GBED heb je 25% kans op een veulen dat geen glucose in het lichaam
kan opnemen en dus niet kan aansterken na de geboorte.
De spieren blijven slap wat ervoor zorgt dat het veulen kracht tekort komt
om te rennen, te lopen en in sommige gevallen zelfs te staan.
Een veulen zal nooit langer dan achttien weken blijven leven,
echter overlijdt het veulen gewoonlijk binnen een week na de geboorte of zelfs al in de buik van de merrie,
waardoor GBED een reden blijkt te zijn voor menig abortus bij QH merries.

Door de universiteit van Minesota wordt geschat dat ongeveer 10% van
alle Quarter horses drager zou zijn van dit gen.

De ziekte zou afkomstig zijn van King/Zantanon bloedlijnen (die dus ook heeel veel voorkomen).

Er wordt echter bitter weinig getest op deze ziekte. Als de merrie hier niet
op getest is, is het aan te raden om te opteren voor een GBED N/N hengst om de kansen op deze ziekte te verkleinen.



PSSM

PSSM staat voor Polysaccharide Storage Myopathy en is een chronische vorm van spierbevangenheid.
De paarden willen echt niet meer vooruit, zijn lui en lusteloos, struikelen heel veel en bijten soms bij het opstappen of bij beendruk.
Ze hebben ook moeite met het geven van de achterbenen en kunnen ook enorm chagrijnig zijn, wat fel kan verbeteren met aangepaste voeding.
Verder hebben deze paarden ook veel last van de kou, dekens zijn absoluut nodig anders hebben ze er eens zo veel last van.

Dit kan behandeld worden door suikerarme voeding, veel vetten toevoegen via olie en speciale voeding, magnesium oxide en vitamine E en selenium.
Naast de aangepaste voeding moeten deze paarden aan een heel strak schema getraind worden, een dagje anders is voor hen al heel slecht.

Het wordt veroorzaakt door het verkeerd werkende enzymen (vooral door suikers en zetmeel, minder door de suikers uit het fructaan van gras)
Daardoor kunnen de suikers uit voeding niet goed worden gebruikt in de spieren, en krijgen ze dus een extreme verzuring en heel veel spierpijn.

Vroeger werd deze ziekte nog al eens verward met Hypp, omdat er zo weinig over alle ziektes bekend was.
Hypp kan echter enkel bij Impressive-nakomelingen voorkomen.
Bij PSSM zijn er geen 'belangrijke' verervers bekend.

Het is zo dat het hier niet uitmaakt of het de homozygote vorm of gewoon een drager is, het paard zal er altijd last van hebben.
Eerst kon de ziekte enkel getest worden met een spierbiopt,
ondertussen is 1 vorm (die bij quarters en paints voorkomt) ook gewoon met haren trekken te testen.

[Tinne]

Klein schematje, waar de erfelijkheid wordt uitgelegd:
Bij OLWS, Herda en GBED ondervind het paard geen last of symptomen als het drager is,
Bij PSSM en Hypp zijn de dragers wél ziek.



PSSM is in het schema dus ook door iedere andere ziekte te vervangen.

[Tinne]

Deze maand in Paints & Quarters magazine: een artikel over de verschillende genetische ziektes in de western-fokkerij
http://www.paintsandquarters.nl/sneakpreview.php

Ook in de nieuwe hengstenspecial van De Quarter zal er extra aandacht aan besteed worden.
De AQHA en APHA bieden vanaf dit jaar ook zelf pakketten aan met de verschillende testen.

http://www.aqha.com/en/News/News-Articl ... sting.aspx
(AQHA = 85$ voor test op GBED, HERDA, HYPP, PSSM)

http://www.apha.com/pressroom/11_UCDavisTesting.html
(APHA = 100$ voor test op HYPP, HERDA, OLWS, GBED en kleurgenen+vlekkenpatroontest = 110$)

Ik ben blij dat er eindelijk meer bekendheid en informatie gegeven wordt aan deze ziektes.
Er zijn zoveel mensen die met deze rassen bezig zijn maar er zelfs nog nooit van gehoord hebben..
Desalniettemin blijkt het wel een groot probleem te zijn.

Op Wittelsbuerger hebben ze een lijst met testresultaten van een groot aantal Quarter, Paint en Appaloosa dekhengsten.
http://www.wittelsbuerger.de/dqha/info/ ... engste.htm

[CQtie]

Mijn Colonel heeft Poco Bueno als voorouder - één van de hengsten die Herda doorgeven. Als het paard Herda (hyperelastosis cutis) heeft wordt het pas duidelijk het moment dat ze worden ingereden - als ze het acuut hebben moeten ze worden geëuthanaseerd. Ik wist toen ik Colonel kocht helemaal niks van deze ziekte, maar hij is heel gevoelig op zijn huid - zijn huid is dun en elastisch, als hij wondjes heeft genezen deze moeilijk (soms splijt zijn huid gewoon ipv een schaafwonde) en hij reageert slecht op synthetische materialen. Toen ik dit merkte ben ik op onderzoek gegaan en heb dit ontdekt. Ik hou er rekening mee in zijn verzorging en met een 5starpad en 5star mohairsingel is hij als nieuw ).
Er is inderdaad te weinig info beschikbaar geweest over de genetische ziektes die in de QH bloedlijnen zijn terug te vinden, maar tegenwoordig worden eigenaars en toekomstige eigenaars zich daar toch bewuster van.

[Tinne]

Ja inderdaad Herda komt meestal boven wanneer je je paard begint in te rijden.
Er zijn ontzettend veel dragers bekend (Poco Bueno komt in zo veel bloedlijnen voor..)
Maar als je paard 1 Herda-gen heeft is dit nog niet zo erg, het is in de homozygote vorm pas een probleem.
Daarom is het ook belangrijk om te weten als je gaat fokken, is de merrie niet getest zou ik zeker opteren voor een negatief geteste hengst.
Er zijn veel gekende namen bij de herda-dragers:
http://www.bringinglighttohypp.org/HERDACarriers_1_.pdf
Denk maar aan Docs Remedy, Zippo Pine Bar, High Brow Cat, Doc O Lena, Smart Little Lena, ...

De meeste mensen weten ondertussen wel dat hypp met impressive samenhangt,
herda is ook nog wel een beetje gekend, maar GBED en PSSM zijn voor de meeste mensen compleet ongekende ziektes.
En toch komen ze zeer frequent voor bij de Amerikaanse rassen.

Ik denk dat je zou verschieten van de grote aantallen dragers als alle paarden verplicht getest moesten worden..

GBED is bij quarters te vergelijken met OLWS bij de paints; als je 2 dragers kruist heb je kans op een niet-levensvatbaar veulen.
Deze worden meestal geaborteerd door de merrie, maar er wordt verder niet echt bij stilgestaan..
Pas als 1 bekende hengst voor veel miskramen begint te zorgen gaat er een belletje rinkelen.

En PSSM zit vooral bij de Appaloosa's, daar is het echt een groot probleem, maar ik heb vandaag nog telefoon gehad van een vriendin van me,
waarvan de dierenarts dacht dat haar paint ook wel eens PSSM zou kunnen hebben, haren getrokken en opgestuurd dus het is nu afwachten voor haar..
En ook bij deze ziekte denk ik dat je erg zou schrikken als je begint te testen.
Als een paard zonder reden lastig is bij het rijden, lui is en struikeld, wordt een ziekte zoals PSSM ook meestal over het hoofd gezien..
gewoon omdat men dit niet kent.. zelfs de meeste dierenartsen kennen het amper.

Ik verwacht wel dat er met de tijd meer en meer aandacht aan zal besteed worden.
Grote stallen beginnen hun hengsten nu ook te testen (én de resultaten te posten) Een paar dagen geleden McQuay Stables nog,
met paarden als Gunner, Hollywoodtinseltown, Dun Gotta Gun en Smart And Shiney.
Dit is zeker een grote stap voorwaarts, vele anderen zullen hopelijk geneigd zijn te volgen. :)

En ik blijf me inzetten om hier in België voor een beetje meer bekendheid te zorgen :)

[CQtie]

Super initiatief !!
MSSP dat kende ik ook niet - ga me nog wat verder verdiepen. Ik ken iemand met een Appaloosa (geen papieren weliswaar) die redelijk wat verzet toont dat ik soms moeilijk kan plaatsen (bijten, bokken, sjotten met achterbeen)...maar het is ook wel een moeilijk karakter )

[Tinne]

Interessante site voor info over pssm:
http://www.pssm.eu/[/url]